Siti, młoda matka z indonezyjskiej wioski, to kobieta obdarzona przymiotami tradycyjnie przypisywanymi mężczyznom – zaradna, stanowcza, odważna, a nade wszystko odporna psychicznie. Mimo że przyjmuje na siebie ciężar troski o ciepło domowego ogniska i utrzymanie rodziny, nie gubi wrażliwości spojrzenia na świat, czerpiąc radość nawet z drobnych sytuacji. Pośród obowiązków znajduje zatem czas na szczerą rozmowę, zabawę latawcem, dokazywanie z przyjaciółkami, a niekiedy także na uśmiech, który wprowadza w to codzienne zagonienie ożywczy promień światła.

Wizualną metaforę sytuacji Siti stanowi forma utworu, przykuwająca uwagę sensualnym sposobem przedstawienia. Prowadzona w nieśpiesznym tempie opowieść rozwijana jest przez wiążące przestrzeń ujęcia ciasnych korytarzy i zagraconych pomieszczeń, skontrastowane z bezkresnym pejzażem morza. Pozbawiająca bohaterkę intymności obserwacja oraz pulsujące skupienie na detalu zdradzają z jednej strony jej wewnętrzne uwikłanie, z drugiej natomiast umiejętność panowania nad życiem.  

Czerpiąc siły witalne z morza, swoistego źródła istnienia w przestrzeni przedstawionej, Siti znajduje w sobie iskrę, by z uporem walczyć także o uwagę męża. Dotkliwie doświadczony mężczyzna to bowiem wewnętrzny uchodźca, człowiek ograbiony fizycznie i złamany duchowo, niepotrafiący na nowo zbudzić się do życia. Tracąc w wypadku nadzieję na realizację marzeń, z własnej woli pogrzebał w sobie również poczucie bycia potrzebnym. Jego milczące trwanie, tak natarczywie obecne w lustrzanych odbiciach, stanowi zaprzeczenie codziennych zmagań Siti. Wyraża się w znaczącym wycofaniu z przestrzeni opowieści. Ostatecznie, zostaje wymownie potwierdzone w akcie zgody na własny los, w którym bohater z premedytacją pozbawia się szansy na ukojenie.

Mimo ujęcia historii w czarno-białe barwy, reżyser pozostaje w tym podpatrywaniu codzienności głęboko ludzki. Dzięki dokumentalnemu skupieniu na postaciach bohaterów i przypisywaniu znaczącego każdej rejestrowanej sytuacji, udaje mu się zamknąć w tej z pozoru prostej opowieści zanurzonej w zwyczajnym życiu niezwykłą intensywność filmowego doświadczenia. Przedstawiając bohaterów w ich wzajemnym dopełnianiu oraz naturalnej zależności od kaprysów morza, dotyka autentycznej prawdy o człowieku.

Katarzyna Szpot

„Siti, kobieta z wysp”

Reżyseria: Eddie Cahyono

Premiera: 11 grudnia 2014

Produkcja: Indonezja