Archiwum - 9. Festiwal Filmowy Pięć Smaków
Maja Korbecka: Grząski grunt

"Krokodyl" z łatwością łączy stylistykę dokumentalną z senną fikcją, odtwarzając dramatyczne wydarzenia, które miały miejsce dwadzieścia lat temu na jednej z odizolowanych wysp Filipin. Używając przykładu, stawia ogólne pytanie o wartość jednostkowego życia.
Fabuła ukazuje skomplikowane zależności i kruchą równowagę między człowiekiem a przyrodą. Przestrzeń w filmie to bagna, grunt, który sprawia pozory stabilnego, ale tak naprawdę jest śmiertelną pułapką. Relacje bohaterów z otoczeniem opierają się na ciągłej, cichej walce o przetrwanie. Jeśli status quo zostanie naruszone, ludzi spotka bezlitosna sprawiedliwość natury, która będzie żądać najcenniejszej, niewinnej ofiary.
Film bazuje na prawdziwych wydarzeniach, które wstrząsnęły małą społecznością Manobo na Filipinach. Dziewczynka o imieniu Rowena, została zaatakowana na bagnach przez krokodyla. Poszukiwania ciała trwały przez długi czas, zaś po jego znalezieniu rodzinie odmówiono prawa godnego pochówku córki. Reżyser, Francis Xavier Pasion, przeprowadza wywiad z matką ofiary i przy użyciu aktorów odtwarza okoliczności śmierci Roweny. Film opiera się na budowaniu przez matkę tożsamości narracyjnej, ponieważ poprzez opowieść o swojej córce, rodzina próbuje uporać się z uczuciem straty i tęsknoty. W ten sposób świadectwo prawdziwych zdarzeń jest przeplatane mitem i metaforą. Odtworzenie staje się też rodzajem rytuału w funkcji uzdrawiającej, ma przynieść odkupienie i katharsis.
Wymiar metafizyczny połączony jest też z kontekstem społecznym i politycznym, między innymi poprzez umieszczenie w filmie wizerunku Glorii Macapagal Arroyo, byłej prezydent Filipin oskarżonej o korupcję. Chociaż opowieść rozgrywa się lokalnie, staje się odbiciem całości Filipin i ich sytuacji ekonomicznej. Filipiński tytuł filmu brzmi "Bwaya", co oznacza zarówno krokodyla jak i skorumpowanego polityka.
Pewna logika sugeruje, że rozwiązaniem problemu byłaby bezpośrednia zemsta, polowanie na krwiożerczą bestię. Jednak reżyser sugeruje krótkowzroczność i bezsensowność takiego działania. Natura kieruje się prostym ciągiem przyczynowo-skutkowym, zaś zemsta na przyrodzie może tylko przynieść zgubę samym ludziom. Jeśli chodzi o wartość jednostkowego życia w obliczu natury, to samo odtworzenie historii Roweny staje się zadośćuczynieniem jej śmierci, ponieważ upamiętnia istnienie dziewczyny.
Maja Korbecka
Krokodyl
reż. Francis Xavier Passion
premiera: 14 listopada 2015 (Polska), 2 sierpnia 2014 (świat)
produkcja: Filipiny