W sekcji zaprezentowane zostaną cztery arcydzieła praktycznie nieznanego w Polsce gatunku, który bardzo mocno wpłynął na kształt współczesnego kina popularnego. Wuxia jest dla filmu chińskojęzycznego tym, czym western dla Hollywoodu i kino samurajskie dla Japonii. Historia tego gatunku to historia rozwoju filmowej choreografii; jej twórcy stali się najlepszymi specjalistami na świecie w przenoszeniu na ekran ruchu i pokazywaniu walczących postaci. Dzisiaj ich doświadczenie wykorzystywane jest w większości mainstreamowych filmów akcji.

Dragon Inn, reż. King Hu

Korzenie tradycji wuxia sięgają początków chińskiej kultury i jej form literackich. Samo pojęcie nie daje się dosłownie przełożyć; "wu" oznacza "sztuki walki", a "xia" to rycerskość, różniąca się jednak znacznie od europejskiego rozumienia etosu rycerskiego. Wuxia może zatem oznaczać biegłego w tradycyjnych sztukach walki bohatera lub bohaterkę, postępujących w zgodzie z zasadami honorowego kodeksu xia.  Pojęciem tym zwykło się jednak określać także gatunek literacki i filmowy.

Pierwszym przebojem, który położył podwaliny pod popularność gatunku, było "Spalenie świątyni czerwonego lotosu" z 1928 roku ("The Burning of the Red Lotus Temple"), które doczekało się kilkunastu sequeli. Kolejne wuxia to jednak przez długi czas filmy tanie, o niskim poziomie jakościowym i technicznym, będące głównie pretekstem do ukazywania walk. Gatunek nabrał walorów artystycznych dopiero w latach 60. za sprawą twórców pracujących w Hongkongu i na Tajwanie.

King Hu – mistrz tajwańskiego wuxia
Na jednego z najważniejszych twórców wyrósł wówczas King Hu, słynący z wyjątkowego przywiązania zarówno do realiów historycznych opowiadanych historii jak i z pieczołowitości w realizacji sekwencji walk. W "Dragon Inn" (1967), filmie rozgrywającym się w zamkniętej przestrzeni karczmy na pustyni, reżyser wykorzystał wszystkie możliwości płynące z przestrzennego ograniczenia, by stworzyć misterną choreografię baletu walki.
Pokaz jego najważniejszego dzieła, "Dotyku Zen" ("A Touch of Zen", 1971), w konkursie głównym festiwalu w Cannes sprawił, że postrzeganie wuxia przez zachodnich krytyków zmieniło się diametralnie. Film został okrzyknięty autorskim arcydziełem, a legendarna sekwencja walki w bambusowym lesie do dzisiaj inspiruje kolejne pokolenia filmowców.

Dotyk Zen, reż. King Hu

przyczajony tygrys, Ukryty smok – rewizja gatunku
Mimo, że kino popularne od dekad czerpie z osiągnięć twórców wuxia, w świadomości szerokiej publiczności gatunek zaistniał dopiero na przełomie wieków za sprawą "Przyczajonego tygrysa, ukrytego smoka" Anga Lee. Twórca tej międzynarodowej koprodukcji z gwiazdorską obsadą (Chow Yun-fat, Michelle Yeoh, Zhang Ziyi) podszedł do reguł gatunku dość swobodnie, ale wyniósł go na nowy poziom wizualnej i choreograficznej maestrii. Nic dziwnego – za układy walk odpowiedzialny był najlepszy specjalista w tej dziedzinie, Yuen Woo-ping, który na swoim koncie ma współpracę m.in. z rodzeństwem Wachowskich przy "Matriksach" oraz z Quentinem Tarantino przy "Kill Billu”. Film do dzisiaj jest jednym z największych przebojów kina nieanglojęzycznego na świecie.

ZABÓJCZYNI
Niezwykłym hołdem dla gatunku wuxia jest przygotowywana przed dwie dekady "Zabójczyni", dzieło życia mistrza tajwańskiego kina, Hou Hsiao-hsiena. Już teraz, parę miesięcy po premierze wiadomo, że jest to film, do którego widzowie będą wracać latami. Potwierdza to nagroda za reżyserię na festiwalu w Cannes oraz aż 11 nominacji (w tym dla najlepszego filmu, za reżyserię, scenariusz adaptowany, rolę kobiecą i choreografię) do tegorocznych Golden Horse Awards – najważniejszych nagród w świecie chińskojęzycznego kina.

Program sekcji
Sekcja poświęcona tajwańskiemu kinu wuxia to pięć wybitnych tytułów:

• Dragon Inn (1967), reż. King Hu (wersja odrestaurowana)
• Dotyk Zen (A Touch of Zen, 1971), reż. King Hu (wersja odrestaurowana)
• Wojownik nad wojownikami (The Swordsman of All Swordsmen, 1968), reż. Joseph Kuo
• Przyczajony tygrys, ukryty smok (Crouching Tiger, Hidden Dragon, 2000), reż. Ang Lee (wersja odrestaurowana)
• Zabójczyni (The Assassin, 2015), reż. Hou Hsiao-hsien

Program filmów tajwańskich włączonych w 9. edycję Pięciu Smaków jest prezentowany dzięki współpracy z Ministerstwem Kultury Tajwanu.


Zabójczyni, reż. Hou Hsiao-hsien