Konkurs Krytyczno-Filmowy o Kinie Azji im. Jagody Murczyńskiej

Ilość zgłoszeń na pierwszą edycję Konkursu oraz ich jakość jednoznacznie udowodniły, że inicjatywa trafiła w istotną lukę w polskiej przestrzeni filmoznawczej. Osoby interesujące się kinem Azji i zaczynające swoją przygodę z branżą, po raz pierwszy mogły skonfrontować swoje umiejętności w specjalnie do tego stworzonej przestrzeni.

Jagoda Murczyńska (1982-2022) była filmoznawczynią i kulturoznawczynią, a także współtwórczynią i programerką Festiwalu Filmowego Pięć Smaków. Przez lata odpowiadała za selekcję na Festiwalu, konsekwentnie sprowadzając do Polski filmy, które były odbiciem jej wrażliwości i pasji. Głównymi obszarami jej zainteresowań było kino Azji Południowo-Wschodniej, przede wszystkim to tworzone przez kobiety, a także teoria i praktyka kostiumu filmowego. 

Jagoda również dużo pisała, a jej teksty o kinie Azji stały się punktem odniesienia dla innych. Jej krytycznofilmowe spojrzenie charakteryzowało się wnikliwością wobec kulturowych niuansów i empatią wobec bohaterów i bohaterek cierpiących z powodu przemocy, wykluczenia i nierówności społecznych. Była niezrównana w dostrzeganiu znaczeń zawartych w filmowych obrazach natury i codziennych rytuałów.

Chcąc uhonorować pamięć Jagody i jednocześnie kontynuować jej misję popularyzacji filmu azjatyckiego w Polsce, założyciele Fundacji Jagody Murczyńskiej oraz Fundacja Sztuki Arteria, organizator Pięciu Smaków, ponownie zapraszają do wzięcia udziału w Konkursie skierowanym do osób piszących o kinie Azji.

Laureci drugiej edycji Konkursu

Nagroda główna

Maria Dutkiewicz

za tekst „Praca bez sensu, sens bez pracy. O Tokijskiej sonacie Kiyoshi Kurosawy"

Uzasadnienie Jury: za unikalny, poetycki styl, erudycję, zrozumienie kodów kulturowych determinujących działania bohaterów oraz wrażliwość na ich skomplikowane emocje. 

Nagroda druga

Marta Tychowska

za tekst „Pokolenie końca świata – trylogia katastroficzna Makoto Shinkaia"

Uzasadnienie Jury: za dogłębne spojrzenie na złożoność problemów podejmowanych przez Makoto Shinkaia - jednocześnie analityczne i przepełnione wrażliwością oraz piękny styl, w jakim zostało ono przekazane czytelnikowi.

Wyróżnienia

Daria Oksytiuk

za tekst „Od sali kinowej do scrollowania: Wpływ short-form content na kryzys współczesnego kina koreańskiego"

Uzasadnienie Jury: za niebywałą umiejętność dostrzegania trendów kulturowych, oraz diagnozowania na ich podstawie problemów społecznych powiązanych ze współczesnym rynkiem filmowym.

Arkadiusz Koziorowski

za tekst „Czy miejsce może mieć przeszłość? Skauting lokacji według tajskich filmowców"

Uzasadnienie Jury: za nieoczywiste i wnikliwe spojrzenie na tajskie kino przez pryzmat filmowych lokacji, które tworzą wielowarstwową mozaikę znaczeń zaszytych w portretowanych miejscach.

Nagrody

Nadesłane teksty zostały ocenione przez Jury, w którego skład wchodzą osoby specjalizujące się w filmoznawstwie i krytyce filmowej, a także kulturze Azji Azji Wschodniej, Południowo-Wschodniej i Południowej. Laureaci konkursu zostaną ogłoszeni 20 października, a wręczenie nagród odbędzie się podczas 19. edycji Festiwalu Pięć Smaków, przed uroczystym seansem dedykowanym pamięci Jagody. 

Nagrodą główną konkursu będzie wyjazd laureatki/laureata na międzynarodowy festiwal filmowy odbywający się w kraju azjatyckim w 2026 roku, a nagrodą drugą - na festiwal filmów azjatyckich odbywający się w Europie w 2026 roku. Organizatorzy konkursu sfinansują przelot, hotel i akredytację osób nagrodzonych.

Laureat/laureatka nagrody głównej otrzyma również statuetkę projektu artystki wizualnej i montażystki Laury Paweli.

Autorzy prac dodatkowo wyróżnionych przez Jury otrzymają karnet 19. Azjatyckiego Festiwalu Filmowego Pięć Smaków.

Nagrodzone teksty zostaną opublikowane w papierowym wydaniu i na stronach kwartalnika “Ekrany”, będącego partnerem medialnym konkursu, oraz na stronach Azjatyckiego Festiwalu Filmowego Pięć Smaków.

Fundatorami nagrody głównej są Fundacja Sztuki Arteria, organizator festiwalu Pięć Smaków oraz Fundacja Jagody Murczyńskiej.

Jury drugiej edycji Konkursu

Blanka Dżugaj

Orientalistka, dziennikarka, ekspertka ds. stosunków międzykulturowych, doktor nauk humanistycznych. Naukowo zajmuje się kinem i współczesną literaturą Azji, tematyką kobiecą oraz problemami społeczno-kulturowymi Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Komentatorka i popularyzatorka wiedzy o kulturach Azji. Współpracowała z licznymi mediami (TVN24, Onet, Ekrany), wydawnictwami i instytucjami kultury – obecnie redaktorka naczelna portalu Kulturazja, dziennikarka redakcji zagranicznej TVP Info oraz publicystka Nowej Europy Wschodniej.

Miłosz Stelmach

Filmoznawca, krytyk filmowy, tłumacz. Główny kurator Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego. Adiunkt w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor książki "Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino". W latach 2014-2025 redaktor czasopisma o tematyce filmowej Ekrany.

Weronika Truszczyńska

Sinolożka i absolwentka Contemporary China Studies, od 2015 roku zamieszkująca Szanghaj. Tłumaczka polsko-chińska, pilotka wycieczek po Chinach, autorka książek oraz prowadząca podcastu Mao Powiedziane.

Warunki udziału w Konkursie im. Jagody Murczyńskiej

Zadaniem konkursowym jest przesłanie na adres festiwal@piecsmakow.pl niepublikowanego nigdzie wcześniej eseju o tematyce dotyczącej współczesnego (po roku 2000) kina Azji Wschodniej, Południowo-Wschodniej i Południowej. Objętość tekstu powinna wynieść od 10 do 15 tysięcy znaków ze spacjami. Do tekstu należy dołączyć krótki życiorys. Konkurs nie ma ograniczeń wiekowych.

Termin składania prac upływa 21 września o północy.

Uczestnictwo w konkursie jest równoznaczne z akceptacją regulaminu.

Regulamin Konkursu im. Jagody Murczyńskiej

Ważne terminy

• 15 maja 2025 – ogłoszenie konkursu
• 21 września – zakończenie przyjmowania prac do konkursu
• 20 października – ogłoszenie werdyktu Jury

Fundacja Jagody Murczyńskiej

Fundacja została powołana, aby wspierać i utrwalać wartości bliskie Jagodzie Murczyńskiej - programerce festiwalowej, filmoznawczyni i kulturoznawczyni. W swoich tekstach i decyzjach programowych Jagoda zawsze wspierała filmy, które podkreślały siłę kobiet, sprzeciwiały się dyskryminacji, otwierały publiczność na różne kultury i wrażliwości. Misją Fundacji jest realizacja inicjatyw kulturalnych, edukacyjnych i społecznych inspirowanych dorobkiem Jagody Murczyńskiej, szczególnie w obszarze rozwoju kultury filmowej i dialogu międzykulturowego.

Strona fundacji