Pięć Smaków w Domu
Aktualności festiwalowe

Fukushima, pięć lat później - sekcja specjalna 10. edycji

08 września 2016
Oczka meduzy, reż. Takashi Murakami

5 lat temu Japonia przeżyła katastrofę, która odmieniła kraj, a na świecie stała się złowieszczym symbolem atomowego zagrożenia. Na tegorocznych Pięciu Smakach upamiętniamy to wydarzenie, prezentując trzy wyjątkowe i bardzo różne filmy.

11 marca 2011 roku, przy północno-wschodnim wybrzeżu wyspy Honsiu doszło do silnego trzęsienia ziemi, które wywołało ogromne tsunami. W elektrowni jądrowej Fukushima I doszło do awarii i emisji promieniotwórczych substancji do środowiska, w skali zbliżonej do wycieku po wybuchu reaktora w Czarnobylu w 1986 roku. Była to największa katastrofa humanitarna w dziejach współczesnej Japonii. Zginęło blisko 16 tyś ludzi. Ponad 2 tysiące osób, porwanych przez nawet dwudziestometrowe fale, uznaje się za zaginione.

Wydarzenia te doprowadziły do reorganizacji japońskiej sceny politycznej i radykalnej zmiany społecznych postaw. Tym dojrzałym i rozwiniętym narodem zawładnął strach o przyszłość kraju. Każdy Japończyk zainstalował w swoim telefonie aplikację Yurekuru call ostrzegającą przed trzęsieniami ziemi. Tysiące rodzin postawiły zmienić miejsce zamieszkania, przeprowadzając się na tereny niezagrożone żywiołami. Trzęsienie przesunęło oś Ziemi o 10 cm, a dzień skrócił się o 1,6 mikrosekundy.

Katastrofa i jej skutki poruszyły artystów, którzy w swojej twórczości zmierzyli się z narodową traumą. Japońscy filmowcy zrealizowali dziesiątki fabularnych i dokumentalnych obrazów wokół tsunami, dając wyraz swoim przeżyciom, a także pomagając widzom w uporaniu się z trudnymi emocjami i wspomnieniami. 

W sekcji Fukushima, pięć lat później przedstawiamy trzy filmy, które doskonale ilustrują jak kreatywnie japońscy artyści przepracowują traumę Fukushimy. Nie chcemy zajmować widzów faktografią i odtwarzaniem chronologii wydarzeń - interesuje nas aura, wrażenie, jakie filmowcy próbują przekazać w swoich obrazach, stosując do tego różne środki i formy. W sekcji znalazł się film science-fiction, film erotyczny i animacja fantasy dla młodzieży.

Prezentacji filmów towarzyszyć będą wykłady i spotkania, podczas których uwaga zostanie poświęcona tematowi konstruktywnego przerabiania traumy przez społeczeństwo.

 

GWIAZDA SZEPTÓW, REŻ. SION SONO
WHISPERING STAR, JAPONIA 2015

Ludzkość została zdziesiątkowana przez nieokreśloną katastrofę. W opustoszałych miastach panuje cisza i bezruch – niemal tak całkowite, jak w międzygwiezdnych przestrzeniach, które w samotności przemierza kurierka-android, Yoko Suzuki, doręczająca przesyłki rozproszonym w kosmosie ostatnim odbiorcom.

Sion Sono, którego widzowie na całym świecie pokochali za rozmach w wykorzystaniu radykalnych stylistyk, drastycznych narracji i cross-gatunkowego szaleństwa, tym razem wysyła nas – dosłownie – na zupełnie inną planetę. Czarno-białe kadry, niewielka ilość dialogów, kontemplacja detali, dyskretny humor i subtelna narracja, której cały ciężar emocjonalny rozegrany zostaje w półcieniach, niedopowiedzeniach, dźwiękach wody kapiącej z kranu: skojarzenia z "Alphaville” czy "Stalkerem” nie będą przypadkowe.

"Gwiazda” zrealizowana została częściowo na terenach regionu Fukushima, a statystami są tu byli mieszkańcy prefektury, doświadczeni skutkami katastrofy z marca 2011. Zgodnie z zakorzenioną w historii światowego kina tradycją, Sono wykorzystuje konwencję science-fiction do opowiadania o współczesności. Okazuje się przy tym, że mistrz ekstrawaganckiej ekstremy równie doskonale potrafi operować liryzmem.

Whispering Star
Gwiazda szeptów, reż. Sion Sono

 

OCZKA MEDUZY, REŻ. TAKASHI MURAKAMI
JELLYFISH EYES, JAPONIA 2013

Musashi przeprowadza się z mamą do nowego domu po tym, jak w wyniku tsunami zginął jego tata. Nowe miejsce i nowa szkoła to szereg czyhających na chłopca wyzwań, jednak niespodziewanie w jego plecaku pojawia się tajemnicza różowa postać. Najwyraźniej w mieście dzieją się bardzo dziwne rzeczy (być może ma z nimi coś wspólnego grupa dziwnych naukowców w zamaszystych płaszczach), jednak z nowym przyjacielem Musashi gotowy jest stawić czoła przeciwnościom.

Cukierkowe stwory i mangowa konwencja to elementy stale obecne w twórczości Takashiego Murakamiego, jednego z najważniejszych i najbardziej popularnych współczesnych artystów japońskich, któremu udało się wprowadzić kolorową estetykę popkultury na światowe salony sztuki współczesnej. W pełnometrażowym debiucie "japoński Warhol" sięga po konwencję filmu dla dzieci. Skojarzenia z "Pokemonami” i spielbergowskim "E.T.” są w pełni uzasadnione, jednak tym razem urocze postaci posłużyły Murakamiemu do opowiadania o niełatwym temacie – radzeniu sobie przez najmłodsze pokolenie Japończyków z traumatycznymi doświadczeniami tragedii w Fukushimie.

Z charakterystyczną dla siebie nonszalancją reżyser przekracza granice między uroczym kinem familijnym a surrealistyczną, pełną niespodzianek narracją, między produktem masowym a artystycznymi wideo pokazywanymi w galeriach. W promocji kinowej na obu półkulach brali udział Pharell Williams i wirtualna idolka nastolatek, piosenkarka Hatsune Miko, ale film pokazywany był też na prestiżowych targach sztuki Art Basel i muzealnych ekspozycjach.

 

DZIEWCZYNA W TECHNIKOLORZE, REŻ. REI SAKAMOTO
MY TECHNICOLOR GIRL, JAPONIA 2015

Nagano spędził ostatnie 40  lat w szpitalu psychiatrycznym w Fukushimie. W czasie ewakuacji po katastrofie w marcu 2011 roku okazało się jednak, że nie było ku temu podstaw. Mężczyzna wraca do rzeczywistości, marząc o jednym: spotkaniu z dziewczyną, która w okresie liceum była jego pierwszą i jedyną kochanką. Odkrywany przez niego współczesny świat nie ułatwia realizacji tego celu, ale napotkane po drodze kobiety niejednym go zaskoczą.

Słodko-gorzka, pełna nieszablonowego humoru historia wyprodukowana została przez specjalizujące się w pinku eiga ("różowym” kinie erotycznym) studio, które w wyniku kryzysu w branży szuka nowych pól twórczej realizacji. Mimo niskiego budżetu twórcom udało się stworzyć oryginalną, bezpretensjonalną opowieść, łączącą bezpruderyjne podejście do seksu z charakterystycznym dla japońskiego kina środka humanistycznym nastawieniem.

My Technicolor Girl
Dziewczyna w technikolorze, reż. Rei Sakamoto

 

Sprzedaż karnetów festiwalowych

Trwa sprzedaż karnetów na 10. edycję Pięciu Smaków. W tym roku dostępne są jego dwie wersje: karnet w wersji podstawowej (w cenie 190 PLN) upoważnia do wejścia na wszystkie projekcje filmowe Pięciu Smaków, z wyjątkiem uroczystego otwarcia. Karnet Master (w cenie 270 PLN) obejmuje także trzy koncerty z cyklu Radio Azja, Noc Grozy (w ramach cyklu Przedsmaki) oraz uroczyste otwarcie.

Pełny program festiwalu ogłoszony zostanie 24 października.

Kup karnet

zobacz także

bądź na bieżąco!

© Fundacja Sztuki Arteria
Nasza strona internetowa używa plików cookies aby dostosować się do twoich potrzeb. Możesz zaakceptować pliki cookies lub wyłączyć je w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Dowiedz się, jak wyłączyć cookies.